TBMM de 2022 yılı plan ve Bütçe görüşmelerinin yapıldığı bu günlerde eşit yurttaşlık ilkesinden yola çıkarak Mecliste Süryani, Ermeni, Rum halkının kiliselerine, Eğitim kurumlarına, kültürüne bütçe çıkarılmadığı sürece bu bütçe sadece radikal İslami kucaklayan anti demokratik bir bütçe olacaktır.
Yıllardır iktidarın payandası haline gelen Diyanet işleri başkanlığı; Eğitim, Sağlık v.b. gibi birçok bakanlıktan daha büyük bir bütçeye sahiptir. Türkiye geneli 70 bin kalan Süryani, Ermeni, Rum ve Yahudi nüfusunun ibadethanelerine tek bir ampul dışında bu güne değin Diyanet işleri Başkanlığından ve devletten 1 kuruş destek görmemişlerdir.
Bu üç kadim halk özellikle son iki yıldır dünyayı sarsan Covit 19 nedeniyle seyahat özgürlüğünün kısıtlanması ve sokağa çıkma yasakları yüzünden ziyaretçisi olmaması sebebiyle cemaatlerinden gereken yardımları da ne yazık ki alamamıştır. Gönüllük esasına göre özellikle yurt dışından cemaatlerine bağış toplayan bu kiliselere devlet ısrarla ve inatla hala üvey evlat muamelesi yapmaktadır.
Yıllardır ötelenen, görmemezlikten gelinen devlet olamayan Süryani halkı ise adeta kaderine terk edilmiştir. Bu ülkeye ve özellikle bölgeye Kiliseleri, tarihi eserleri, Mabetleri, kültürü, şarabı, Telkarisi ile Turizme büyük katkısı olan Süryani halkını, devlet de Diyanet İşleri Başkanlığı da eşit yurttaş olarak artık görmelidir. Militarizme, Diyanet İşlerine değil emekçiye, Kadim halklara bütçe.
Geçtiğimiz yıllarda birçok kilise, arsa, arazi ve mezarlıklarına el konulan Süryani halkının Gayrimenkulleri/Taşınmaz malları hala iade edilmedi. Bu yetmezmiş gibi bir de bölgede yerel komşuları Kürtler tarafından el konulan araziler, evler, şahıslara tapulanmış internet tarafından satışa çıkarılan Süryani Kiliseleri konusunda iktidar yasal bir düzenleme yapmak için hiç bir adım atmamıştır.
2017 yılında 50’den fazla ibadethane, mezarlık ve araziye Mardin Valiliği tarafından el konulup Diyanet İşleri Başkanlığına devir edilmişti. Gelen tepkiler üzerine Diyanet İşleri başkanlığından geri alınmış lakin birçok mal da Devletin olmuştur. Hz. Muhammed’in “Dokunmayın, Onlar Allah’ın yeryüzündeki emanetidir” diyerek 6 sayfa ahitname yazdırdığı Süryanilerin payına düşen ise binlerce yıldır kendilerine ait olan bu taşınmazlarla ilgili mahkemelerde sürünmek olmuştur.
3.08.2019 Tarihinde Yeşilköy’deki İstanbul Süryani Kadim Vakfı Mor Efrem Süryani Kadim Ortodoks Kilisesi temel atma törenindeki konuşan Erdoğan “Coğrafyamızın kadim evlatları olan Süryani toplumunun diğer tüm meseleleri gibi ibadet ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamak Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin görevidir.” Demiştir. Buradan hareketle kadim halklarının dostları olarak bizlerde TBMM Plan ve Bütçe komisyonunu göreve çağırıyor bu ülkenin kadim halkları için 2022 bütçesinden Kilise ve Manastırlara bütçe ayrılmasını, Dini kurumlarda yaşayan Rahip, Rahibe v.b. gibi ruhanilere tıpkı Cami hocaları gibi sosyal güvenceye bağlanmalarını talep ediyoruz.
Diyanet İşleri başkanlığına ayrılan bütçeye tıpkı emekçiler, Sünni Türkler, Müslüman olmayan inançlar gibi Süryani halkı da vergileriyle yüzyıllardır zorunlu olarak katkı koymaktadır. Süryani halkına bütçe yoksa zorunlu vergi de olmasın o zaman.
Doların 12.40’ları geçtiği bu günlerde Süryani Manastır ve Kiliselerin Elektrik, İnternet, Su, temizlik, barınma, Sağlık, ulaşım giderlerinin neredeyse %100 arttığı bu süreçte Meclisten bu ibadethanelere acilen bütçe ayrılması gerekiyor.
2022 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bu Önergeyi HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan’dan önce AKP- MHP- CHP- İYİ PARTİ- HDP mutlaka gündemine almalı. Süryani halkına ve diğer inançlara bütçe yoksa olası erken seçimlerde Oy da yok.
Eşit yurttaşlık ilkesinden hareketle demokratik teamüller gereği Süryani halkı ve Müslüman olmayan inançlara acilen bir bütçe tahsis edilmesi gerekiyor. Ekonomik olarak zor günlerden geçen ülkemiz; Adil ve demokratik bir şekilde bu toprakların kadim evlatlarına maddi-manevi her türlü desteği vermelidir.
Bizler pekâlâ biliyoruz ki ‘’Bütçe Hakkı, Eşit Yurttaşlık Hakkıdır’’.
ZEYNEP TOZDUMAN
